Kunst en cultuur verbindt en is terug te vinden in alle sectoren van de maatschappij. Het biedt vermaak, houvast, steun, provocatie, inspiratie en hoop. Het is daarom onmisbaar in de samenleving. BIJ1 streeft naar een cultuur waarin alle inwoners van de gemeente Utrecht in staat zijn om bij te dragen, deel te nemen en geïnspireerd te worden door creatieve uitingen en belevingen.
BIJ1 stelt zich een gemeente voor waarin opkomende, jonge kunstenaars en artiesten worden gezien en gesteund als smaakmakers van de toekomst. Hun energie, gedrevenheid en bevlogenheid inspireert, stimuleert en daagt vernieuwing uit.
BIJ1 stelt zich een gemeente voor waarin gevestigde en nieuwe culturele uitingen zich van elkaar onderscheiden. Tegelijkertijd stimuleren en versterken ze elkaar. Beide spelen een gelijkwaardige rol in het creatieve proces van de stad. De financiële ondersteuning voor zowel gevestigde als nieuwe culturele initiatieven bevestigt dit.
Door de gelijkwaardige behandeling van bestaande en nieuwe culturele uitingen levert BIJ1 een bijdrage aan de dekolonisatie van de culturele infrastructuur van Utrecht. Het heden, verleden en de toekomst zijn in Utrecht onlosmakelijk met elkaar verbonden. Kunst geldt hierin als verbinder. Het biedt nieuwe perspectieven en alternatieve blikken op de maatschappij en geeft vorm aan hoe we in gelijkwaardigheid met elkaar moeten omgaan. De aanpak van BIJ1 voor een representatieve en gezonde kunst- en cultuursector luidt als volgt.
- De gemeente stelt meer subsidie beschikbaar voor opkomende, jonge kunstenaars. Hierbij wordt gestimuleerd dat een grotere diversiteit aan lokale initiatieven aanspraak kan maken op de subsidie.
- De gemeente stimuleert een cultuur waarin kunstprojecten op buurtniveau in verbondenheid gecreëerd worden. Scholen en kunstenaars uit de wijk kunnen bijvoorbeeld samenwerken aan kunsteducatie tijdens en na schooltijd.
- De gemeente investeert in de zichtbaarheid van culturele activiteiten die plaatsvinden in de publieke ruimte, zoals in buurthuizen en speeltuinen. De participatie en normalisering van creatieve uitingen in alle sectoren van de samenleving wordt zo vergroot en versterkt.
- De op wijkniveau gemeenschappelijke werk- en ontmoetingsruimtes zoals de buurthuizen worden zichtbaarder en toegankelijker gemaakt voor buurtbewoners en kunstenaars om samen aan lokale culturele initiatieven te kunnen werken. De inrichting en invulling van programma’s die financiële steun krijgen spreekt een grote groep buurtbewoners aan.
- Culturele vrijplaatsen zijn unieke plekken met een grote sociale en culturele waarde. Bestaande vrijplaatsen in de gemeente worden erkend en behouden. Nieuwe vrijplaatsen worden praktisch en legaal ondersteund en worden evenredig over de stad gecreëerd. Deze worden niet ingezet als gentrificatiemiddel.
- Utrecht zet zich in voor het behoud van ateliers en overige ruimtes voor kunstenaars en artiesten. Daarnaast investeert de gemeente in nieuwe, permanente werkruimtes voor hen die nog geen vaste ruimte hebben. De verkoop van gemeentelijk vastgoed op dit gebied wordt gestaakt.
- Het zelforganiserend vermogen van broed- en vrijplaatsen broed- en vrijplaatsen Een gebouw of terrein dat door een werk-, woon- of culturele gemeenschap zelf wordt vormgegeven. Vaak door startende kunstenaars en creatievelingen., kraakpanden en andere artistieke gemeenschappen wordt gestimuleerd en gerespecteerd. Bij gebiedsontwikkeling wordt de kennis en de wensen van reeds aanwezige culturele initiatieven leidend, in plaats van dat er top-down wordt besloten over hun lot. Bij onderhandelingen worden de belangen van artistieke, vrije ruimtes en hun gebruikers even zwaar gewogen als commerciële belangen of andere factoren.
- Zolang de Code Diversiteit & Inclusie Code Diversiteit & Inclusie Een richtlijn voor de culturele sector om op het gebied van diversiteit te verbeteren. Oorspronkelijk was dit vooral gericht op culturele diversiteit, maar inmiddels richt het zich op een breder spectrum, zoals gender, religie, sociaaleconomische status en leeftijd. en de Fair Practice Code Fair Practice Code Een gedragscode voor ondernemen en werken binnen de kunst, cultuur en creatieve sector om een eerlijke en solidaire bedrijfsvoering te bewerkstelligen. nog niet door de landelijke overheid worden erkend, gaat de gemeente deze beide gedragscodes wel erkennen en faciliteren en strikt toezicht houden op de naleving. De vertegenwoordiging van verschillende groepen uit de maatschappij binnen de cultuursector wordt hierdoor versterkt, en makers en werknemers kunnen op een menswaardige manier in hun onderhoud voorzien. Subsidie wordt alleen nog verstrekt aan organisaties die deze codes aantoonbaar en consequent naleven.
- Grote culturele instellingen komen alleen nog in aanmerking voor subsidie als zij een minimumloon van 14 euro hanteren voor iedereen die ze in dienst hebben. Daarnaast mogen zij niet meer structureel gebruik maken van flexcontracten.
- Er worden vanuit de gemeente geen verplichtingen gesteld aan het genereren van eigen inkomsten, wanneer makers voor hun inkomen afhankelijk zijn van een uitkering, zodat makers zich kunnen toeleggen op hun werk.
- De gemeente zet zich actief in om alle roofkunst die zich in Utrecht bevindt terug te geven aan de oorspronkelijke eigenaren. Er worden middelen beschikbaar gesteld die naar eigen inzicht van de oorspronkelijke eigenaar het conserveren en exposeren van de roofkunst mogelijk maakt.
- De gemeente gaat erop toezien dat lokale culturele en media-instellingen aandacht geven aan de Nederlandse koloniale geschiedenis en het slavernijverleden. Dit gebeurt vanuit het perspectief van de voormalige koloniën. Wanneer hier niet aan wordt voldaan worden eventuele subsidies ingetrokken.
- De gemeente waakt ervoor dat lokale en regionale media representatief zijn voor de inwoners van de stad. Waar nodig wordt extra geïnvesteerd in media voor, door en met gemarginaliseerde stadsbewoners, zodat ook zij gehoord en gezien worden en eigenaarschap hebben over het culturele aanbod van de stad.
- De toegang tot musea en culturele instellingen wordt gratis. Zo kan iedereen, ongeacht inkomen, genieten van kunst en cultuur. Tot achttien jaar heeft ieder kind gratis toegang tot alle vormen van kunst en cultuur.