De Pride maand is weer begonnen! In het kader daarvan vaart zaterdag 3 juni de Utrechtse Canal Pride door onze grachten. Al jaren spreken wij ons uit over de invulling van deze Pride. Hoewel we het er helemaal mee eens zijn dat de LGBTQIAP+ gemeenschap plekken en events verdient om hun identiteit te vieren, is er nog teveel om voor te strijden. Zolang niet elke queer of transpersoon volledige zelfbeschikking heeft is Pride nog altijd een verzet.

Wij pleiten voor bevrijding, niet voor een feestje voor bedrijven om zich met regenbooglogo in de kijker te spelen van de queer consument, of van politieke partijen die zich progressief komen profileren maar vervolgens wel tegen beleid stemmen dat de positie van de LGBTQIAP+ gemeenschap verbetert. De Pride zoals we de nu In Utrecht zien is vooral een commercieel event dat zijn betekenis volledig verloren is en niet de mensen centreert die het hardst moeten vechten voor hun bestaansrecht. Daarom varen wij ook dit jaar niet mee op de politieke boot en zullen we wederom zij aan zij staan met de grassroots initiatieven in de stad die zich wel dagelijks inzetten voor de emancipatie van queer en trans personen. 

Nu Utrecht BIJ1 sinds een jaar in de gemeenteraad zit, proberen wij ons naast onze acties op straat, ook in de Raad kritische vragen te stellen bij hoe we in onze stad om gaan met de veiligheid van de LGBTQIAP+ gemeenschap. Zo stelden wij afgelopen jaar naar aanleiding van de resultaten van het Pink Panel schriftelijke vragen over de teruglopende veiligheid van LGBTQIAP+ personen in onze stad. Ook stelden we schriftelijke vragen over de invulling van de Utrecht Canal Pride, het totale gebrek aan representatie in het bestuur, het regenboogkapitalisme, het meevaren van de politieboot en meer. Helaas waren de antwoorden hierop niet erg bevredigend. Vastgeroeste posities en institutionele macht maken het vrijwel onmogelijk om op politiek niveau ook maar iets te veranderen. Wel hebben we vorig jaar met een ruime meerderheid het voorstel erdoor gekregen om een lokale trans kliniek te openen in Utrecht onder leiding van Trans Europe United, Colored Collectieve en de GGD. Deze opent naar verwachting binnenkort!

We blijven strijden, maar we hebben elkaar meer dan ooit nodig om vooral buiten de gevestigde politiek aan bewegingsopbouw en verzet te werken.

Ook kunnen we de teruglopende veiligheid van de gemeenschap niet duiden zonder te benoemen waar het gevaar vandaan komt. We hebben niks aan een feestje of ‘celebrating love’ als we daarnaast niet ook net zo hard ten strijde trekken tegen het gedachtegoed dat queer en transhaat veroorzaakt. De extreemrechtse conservatieve ideologie die via politiek en media steeds verder normaliseert. Die de ‘war on woke’ volop heeft ingezet, trans personen reduceert tot een gevaar voor vrouwenkleedkamers, non binaire identiteiten ontkent, drag queens bij kinderen weg wil houden, onverbloemd racistisch is en niets liever wil dan terug naar de oerconservatieve cishetero samenleving waarin het witte westerse gezin weer het uitgangspunt is.

Het is die ideologie van geweld, superioriteit en haat waar Pride als tegenbeweging uit is ontstaan en het is precies die strijd die we moeten blijven oppakken.

Even wat geschiedenis
Iets meer dan 50 jaar geleden vonden de Stonewall Riots plaats. Een keerpunt in de geschiedenis van de queer emancipatie. Bezoekers van de Stonewall Inn verzetten zich tegen de onderdrukking, vernedering en mishandeling die zij keer op keer moesten verduren van de politie. Het was Marsha P. Johnson, een zwarte trans vrouw, die de eerste steen naar de politie gooide. Dit ontketende het verzet dat we nu kennen als Pride. Sinds het gooien van die steen is er een hoop gebeurd. Hoewel witte homo mannen er over het algemeen een stuk beter voor staan en overal ruimschoots ruimte pakken, zien we dat in de beweging nog steeds veel groepen mensen structureel worden gemarginaliseerd. Trans- en non binaire mensen krijgen niet de zorg die ze nodig hebben en hun identiteit wordt uitgewist door de binaire gendernormen die onze samenleving in zijn greep houden. 

Ondanks dat zij continue in de frontlinies van het verzet staan, krijgen queer en trans personen van kleur voortdurend te maken met racisme, islamofobie en andere uitsluitingsmechanismen, zowel binnen als buiten de queer gemeenschap. Vaak gaat dit hand in hand met etnisch profileren of buitensporig geweld van de politie. Wij kunnen er dan ook niet bij dat de politie, het instituut waartegen Pride een protest was, nu meevaart op een boot in de Canal Pride. Het is niet aan de politie om op deze dag ruimte in te nemen.

Wat is regenboog kapitalisme?
Ook zien we dat de Pride steeds meer gebruikt wordt door bedrijven en merken om zichzelf als progressief te profileren en zichzelf  te ‘pinkwashen’. Terwijl queer en trans personen vandaag de dag nog steeds vechten voor hun bestaansrecht, nemen bedrijven en merken onze Pride over met hun regenboog kapitalisme. Merken voeren grote marketingcampagnes met hun kleurrijke logo’s en regenboog producten en hebben van Pride een reclame uithangbord gemaakt.

De aandacht is verschoven van bevrijding naar consumptie. Van bestaansrecht voor mensen naar goede sier maken met je bedrijf zodat je over de rug van de queer gemeenschap winst kunt maken. Een zeer zorgwekkende ontwikkeling die niks meer te maken heeft met het welzijn van de mensen waar de Pride voor bedoeld is.

Utrecht BIJ1 vindt het daarom belangrijk om terug te gaan naar de essentie van Pride en de strijd voor gelijke rechten voor iedereen terug naar de voorgrond te brengen. Als lokale politieke partij, ontstaan als grassroots beweging maar nu ook in de Raad, hebben wij hierin een verantwoordelijkheid om ons uit te spreken en expliciet afstand te doen van een Pride waar wij al jaren niet achter staan. In plaats daarvan staan we liever naast elkaar in solidariteit en verenigen we ons tegen de krachten en systemen die ons verdelen.

Samen reclaimen we onze pride!