Lees hieronder de schriftelijke vragen van Utrecht BIJ1 aan het college:

Sinds het losbarsten van het geweld op 7 oktober is de wereld verscheurd over wat zich in Palestina afspeelt. Hoewel de gebeurtenissen en het buitensporige geweld van deze maand voor velen in het Westen en dus ook in Utrecht pas de eerste kennismaking zijn met de situatie in Israël en Palestina, is er al langer dan 75 jaar sprake van een bezetting met vele onschuldige doden. Vanuit het Westen en dus ook Nederland, klinkt een grote steun aan Israël. Vrijwel alle politieke partijen spreken onvoorwaardelijke steun uit aan het regime dat zij zien als een Westerse democratie in het Midden-Oosten. Maar mensenrechtenorganisaties zoals Amnesty , Human Rights Watch en verschillende VN-experts zijn er duidelijk over: Israël voert een apartheidspolitiek door middel van illegale bezetting en het op grote schaal plegen van oorlogsmisdaden.

Hoewel de voortdurende bezetting en genocide vanuit Israël een nationale politieke aangelegenheid lijkt, heeft ook Utrecht als grote stad met veel macht en internationale verbindingen een betrokkenheid en verantwoordelijkheid. Het is vanuit die verantwoordelijkheid dat we ook op lokale schaal moeten bevragen wat het eventuele Utrechtse aandeel is in de huidige situatie. Utrecht BIJ1 stelt daarom de volgende vragen:

Vragen:

In de Raad programmabegroting van 9 november sprak de burgemeester over het bewaren van de vrede in onze stad en het pleiten voor vrede daarbuiten. Ook gaf zij aan in gesprek te zijn met verschillende gemeenschappen in onze stad. Zij sprak daarin duidelijk uit geen mogelijkheid te zien om een politiek standpunt in te nemen.

1. Wat kan Utrecht als mensenrechtenstad wél doen om afstand te nemen van het Israëlische apartheidsregime en de oorlogsmisdaden en de genocide tegen de Palestijnen?
   
2. Wat kan Utrecht concreet doen om solidair te zijn met Utrechters die uit Palestina komen en hen te steunen in deze moeilijke tijd?

Een belangrijke manier om landen die mensenrechten schenden niet te steunen, is de inzet van boycots op producten of bedrijven die bijdragen aan deze mensenrechtenschendingen. BDS (Boycot, desinvesteren en sancties) is een internationale beweging die in een wereldwijde campagne oproept tot verzet tegen Israël, met als doel dat land te bewegen om zijn verplichtingen met betrekking tot de mensenrechten van de Palestijnen na te komen.

3. Is het college op de hoogte van het bestaan van BDS en haar Nederlandse tak BDS Nederland?
   
4. Heeft het college enig zicht op of wij als gemeente middels aanbestedingen en inkopen direct of indirect Israël steunen? Zo nee, is zij bereid om hier onderzoek naar te doen?
   
5. Als blijkt dat de gemeente Utrecht direct of indirect Israël financieel steunt, is het college bereid om in navolging van de BDS beweging afstand te doen van dergelijke (inkoop)relaties? Ook met inachtneming van de in 2021 aangenomen motie 326 die oproept tot het niet inkopen bij discriminerende bedrijven?

Volgens het internationaal humanitair recht mag een bezettingsmacht geen nederzettingen bouwen op het land dat zij bezet. Dit is toch iets wat Israël op grote schaal doet. Inmiddels wonen er meer dan 700.000 Israëlische kolonisten op de West Bank en Oost-Jeruzalem. Nederland voert officieel een ontmoedigingsbeleid om bedrijven ervan te weerhouden handel te drijven met illegale nederzettingen, toch zijn er Nederlandse bedrijven die dat doen.

6. Heeft de wethouder zicht of gemeente Utrecht banden heeft met bedrijven actief in illegale nederzettingen?
   
7. Kan Utrecht in navolging van de Oslo-akkoorden alle banden verbreken met bedrijven die actief zijn in illegale nederzettingen of illegale nederzettingen anderszins ondersteunen?
   
8. Kan de burgemeester er bij de landelijke overheid op aandringen om wetgeving aan te nemen die handel met of producten uit illegale nederzettingen daadwerkelijk verbiedt?

The Rights Forum riep in september 2023 provincie Utrecht op om busbedrijf EBS uit te sluiten van aanbestedingen omdat dit bedrijf via haar moederonderneming Egged is betrokken bij grove mensenrechtenschendingen en actief bijdraagt aan het ‘groeien en koesteren’ van Israëls illegale nederzettingen in Palestina. Tijdens de raadsvergadering van 9 november werd een motie van DENK om bij de provincie aan te dringen op een stop met deze aanbesteding helaas verworpen. Tegelijkertijd nam de Raad in 2022 motie 334 aan waarin mensenrechten als voorwaarde worden gesteld voor aanbestedingen en dat schending hiervan ertoe kan leiden dat bedrijven geweerd worden.

9. Wat voor kansen ziet het college om toch gevolg te geven aan het besluit van de raad om geen aanbestedingen te doen bij bedrijven die mede verantwoordelijk zijn voor mensenrechtenschendingen, zoals EBS, en hiermee de eerder aangenomen motie na te leven?

Ook studenten van de Universiteit Utrecht zijn al langere tijd bezig met verschillende vormen van verzet met betrekking tot de banden van de Universiteit met Israël. Zo kunnen sinds februari 2021 studenten van de UU op uitwisseling naar universiteiten in Israël en wisselen zij daarnaast fondsen en kennis met elkaar uit. Een groot aantal studenten van de UU vinden het onacceptabel dat Utrecht hiermee actief bijdraagt aan het legitimeren van mensenrechtenschending en bezetting. Tot slot is de Universiteit Utrecht betrokken bij de ontwikkeling van communicatietechnologie die wordt gebruikt door het Israëlische leger, zoals ook duidelijk werd betoogd tijdens de Palestina demonstratie op het Domplein op 19 oktober 2023.

10. Is de burgemeester het met BIJ1 eens dat een directe betrokkenheid van onze stad bij apartheid onacceptabel is en ziet zij vanuit haar positie een mogelijkheid om hierover het gesprek te voeren met de Universiteit Utrecht?

Toen de oorlog in Oekraïne uitbrak werden zowel nationaal als lokaal alle registers open getrokken op het gebied van zowel morele als materiële steun. In de raadsbrief van 22 mei 2022 benoemt het college diverse manieren waarop Utrecht haar steun aan Oekraïne vorm geeft. Onder andere door twee Oekraïense ambtenaren in dienst te nemen en via kruisbestuiving en samenwerkingen bij te dragen aan de wederopbouw. Ook werd na het uitbreken van de oorlog direct gekeken naar mogelijkheden om extra Oekraïense vluchtelingen op te vangen.

11. Welke mogelijkheden ziet de burgemeester vanuit Utrecht om bij te dragen aan de wederopbouw van Palestina en in het bijzonder Gaza, ondanks dat zij geen onderdeel is van de EU?