In Utrecht wonen mensen die om allerlei redenen hun geboorteland hebben verlaten. Vaak verlaten ze hun thuisland als gevolg van conflicten, uitbuiting, onderdrukking en armoede. Door de klimaatcrisis zullen veel meer mensen genoodzaakt zijn om hun land te verlaten. BIJ1 verwelkomt hen en vindt dat zij volwaardig deel uitmaken van de samenleving. BIJ1 staat voor een wereld waarin elk mens gelijkwaardig is en aanspraak kan maken op de voorzieningen die er zijn. De gemeente Utrecht is verantwoordelijk voor de gelijkwaardige behandeling van mensen en een gelijkwaardige toegang tot voorzieningen. 

Nederland is, net als andere landen in Europa, een land waar veel arbeidsmigranten zich vestigen. Ook in Utrecht wonen veel migranten die hierheen zijn gekomen om te werken. Zij dragen bij aan de economie, maar hebben vaak geen sociaal vangnet. Daarnaast worden zij uitgesloten van veel sociale voorzieningen. Dit brengt hen in een kwetsbare positie voor uitbuiting en misbruik. 

In Utrecht woont ook een grote groep ongedocumenteerde mensen. Zij hebben vrijwel geen rechten en leven in voortdurende angst en onzekerheid. Aangehouden worden door autoriteiten kan drastische gevolgen voor hen hebben. Ze maken onmiskenbaar deel uit van de stad, maar genieten geen fundamentele mensenrechten. Daardoor zijn zij kwetsbaar voor uitbuiting en misbruik. 

Om de verschillende groepen migranten te verwelkomen en te beschermen acht BIJ1 de volgende punten van belang. 

BETERE OPVANG EN PROCEDURES

1. Elk mens verdient een waardig bestaan. Vluchtelingen en arbeidsmigranten zijn hierin geen uitzondering. De gemeente spant zich op alle vlakken in om migranten een menswaardig bestaan te bieden. De gemeente maakt ruime middelen vrij voor meer en betere opvang. Dit is altijd onvoorwaardelijk: binnen Utrecht mag opvang niet gekoppeld zijn aan vraagstukken rondom verblijf of deportatie.

2. In het geval van conflicten met procedures, (gemeentelijke) overheden of instanties staat de gemeente Utrecht zoveel mogelijk aan de kant van de vluchteling en arbeidsmigrant. 

3. De gemeente organiseert de huisvesting van vluchtelingen en arbeidsmigranten. Hierbij wordt rekening gehouden met de individuele omstandigheden van de persoon of personen in kwestie. 

4. Het wordt asielzoekers mogelijk gemaakt om vanaf dag één te werken in Nederland. De gemeente Utrecht start hiervoor een pilot. 

5. De gemeente werkt niet mee aan vreemdelingendetentie vreemdelingendetentie Een manier om asielzoekers die afgewezen zijn en anderen die geen geldige verblijfsvergunning hebben beschikbaar te houden voor vertrek naar het land van herkomst. Het gebeurt als er een risico is dat iemand zich onttrekt aan het toezicht. van personen die geen papieren hebben. Dit is ongeacht hun verblijfsstatus in Nederland. 

6. Vanuit de nieuwe Wet inburgering 2021 Wet inburgering 2021 Een nieuwe wet waardoor gemeenten een belangrijkere rol hebben in het begeleiden van inburgeraars. zijn er veel mogelijkheden tot het beboeten van inburgeraars. Dit heeft een negatieve uitwerking op de voortgang en laat inburgeraars met schulden achter. Bij de uitvoering van deze wet zal de gemeente geen demotiverende sancties opleggen, maar inzetten op maatwerk dat gericht is op het ondersteunen en begeleiden van de inburgeraar.

ONGEDOCUMENTEERDE MENSEN 

1. Er komen stadspaspoorten voor mensen die ongedocumenteerd zijn. Hierdoor wordt identificatie en de toegang tot onder andere de zorg, onderwijs, de arbeidsmarkt, huisvesting en de rechtspraak mogelijk gemaakt. Stadspaspoorthouders mogen niet gearresteerd worden voor het niet bij zich hebben van overige identiteitsdocumenten. 

2. Binnen de gemeente Utrecht wordt het verboden om ID-controles uit te voeren zonder dat daartoe een aanleiding is. 

3. De gemeente stuurt aan op het verbeteren van de pilot Landelijke Vreemdelingen Voorziening Landelijke Vreemdelingen VoorzieningEen project van het Rijk, de gemeente Utrecht en vier andere gemeenten om het bestaande lokale opvangmodel voor migranten verder te ontwikkelen. Het doel is om vreemdelingen zonder recht op Rijksopvang, terwijl zij onderdak krijgen in de lokale opvang, te begeleiden naar een blijvende oplossing. Dit kan zowel terugkeer, legalisering van verblijf of doormigratie zijn.. De gemeente maakt inzichtelijk welke mensen vastlopen in de voorziening en waarom dit gebeurt. Ook zet Utrecht in op een landelijke dekking van de Landelijke Vreemdelingen Voorziening. 

4. De gemeente garandeert een onvoorwaardelijke bed-bad-broodregeling bed-bad-broodregelingEen regeling om uitgeprocedeerde asielzoekers die niet kunnen of willen vertrekken niet op straat te laten staan. Ze worden voorzien van nachtopvang en maaltijden.. Hierdoor krijgen ongedocumenteerde mensen alle gelegenheid om te werken aan een verblijf in Nederland of elders. Dit gebeurt zonder betrokkenheid van de Dienst Terugkeer en Vertrek Dienst Terugkeer en Vertrek Overheidsorgaan die het vertrek regelt van asielzoekers die Nederland moeten verlaten. en het wordt zo nodig betaald door de gemeente.

5. De gemeente zorgt voor adequate kennis over staatloosheid binnen alle lagen van de afdeling Burgerzaken. Ook zorgt het voor een snelle en accurate registratie van staatlozen binnen de Basisregistratie Personen Basisregistratie Personen De Basisregistratie Personen (BRP) bevat persoonsgegevens van inwoners van Nederland (ingezetenen) en van personen die Nederland hebben verlaten (niet ingezetenen). Wanneer iemand trouwt, een kind krijgt of verhuist legt de gemeente dit vast in de BRP. Als iemand verhuist naar een andere gemeente verhuizen de persoonsgegevens met diegene mee en als iemand verhuist naar het buitenland verhuist het overzicht met persoonsgegevens naar het niet-ingezetene-deel van de BRP.. De gemeente dient, zeker in het geval van kinderen, de vermelding ‘nationaliteit onbekend’ ‘nationaliteit onbekend’ Asielzoekers die wel een nationaliteit hebben, maar geen documenten hebben om dit te kunnen bewijzen. in de Basisregistratie Personen te allen tijde te voorkomen.

6. De gemeente geeft cijfers vrij van het huidige aantal personen (naar leeftijd) dat in de Basisregistratie Personen vermeld staat onder ‘staatloos’ en ‘nationaliteit onbekend’. Dit zorgt voor meer transparantie omtrent staatloosheid in Utrecht.

7. Bij geboorteaangiftes en het erkennen van kinderen houdt de gemeente rekening met het gebrek aan documentatie van ongedocumenteerde mensen met een vluchtelingenachtergrond.

8. De gemeente werkt niet mee aan gedwongen uitzetting van ongedocumenteerde mensen. Dit gebeurt ook niet wanneer het reisadvies vanuit de overheid suggereert dat een land van herkomst veilig is. Iedereen heeft het recht om zelf een weloverwogen keuze te maken over diens toekomst.  

9. De gemeente zet zich in tegen alle uitzettingen, razzia’s razzia’s Een door de overheid opgezette grootschalige jacht op een groep mensen. en dergelijke. De razzia’s van de vreemdelingenpolitie en de Immigratie- en Naturalisatiedienst zijn expliciet niet welkom.De razzia’s van de vreemdelingenpolitie en de Immigratie- en Naturalisatiedienst zijn expliciet niet welkom.

10. Mensen die ongedocumenteerd zijn hebben net als iedereen recht op adequate zorg. De gemeente voert campagne om dit recht aan de orde te brengen onder huisartsenpraktijken, ziekenhuizen en zorgorganisaties. Ook begeleidt het organisaties en instellingen met het implementeren en uitvoeren hiervan. De gemeente zorgt er verder voor dat ongedocumenteerde mensen worden geïnformeerd over hun zorgrechten. 

11. In het mbo, hbo en wo geldt voor sommige opleidingen een stageverplichting. Hier is een aansprakelijkheidsverzekering voor nodig. Zonder Burgerservicenummer (BSN) Burgerservicenummer (BSN) Een uniek persoonsnummer voor iedereen die ingeschreven staat in de Basisregistratie Personen. is het echter moeilijk om dit aan te vragen. De gemeente zorgt voor een collectieve WA-verzekering voor al haar afdelingen en bedrijven, zodat ongedocumenteerde studenten een geschikte en veilige stageplaats kunnen vinden bij de gemeente.

12. Voor alle opleidingen in het mbo, hbo en wo verloopt een inschrijving zonder Burgerservicenummer uiterst moeizaam. De gemeente zorgt voor een gestandaardiseerd aanmeldingsformulier – handmatig of digitaal – voor mensen zonder Burgerservicenummer. De gemeente stelt dit ter beschikking aan de mbo-, hbo-, en wo-instellingen.

13. De gemeente onderzoekt of de toegang tot digitaal betalingsverkeer mogelijk gemaakt kan worden voor mensen die ongedocumenteerd zijn. 

ASIELZOEKERSCENTRA

1. De gemeente is waar nodig bestuurlijk ongehoorzaam tegenover de landelijke overheid met betrekking tot asielzoekerscentra. Zij ondersteunt initiatieven tot opvang van vluchtelingen die een risico op uitzetting lopen. Utrecht beperkt samenwerkingen met de overheid om immigratiewetgeving te handhaven. 

2. De gemeente waarborgt de veiligheid van alleenstaande minderjarige asielzoekers.