Iedereen heeft recht op betaalbare en fatsoenlijke huisvesting. Een dak boven je hoofd is een basisrecht en een voorwaarde voor een veilig en gezond bestaan. De wooncrisis loopt volledig uit de hand, doordat winstbelang boven woonrecht wordt gesteld. Opportunistische beleggers, huisjesmelkers en het gentrificatiebeleid gentrificatiebeleid De ruimtelijke uitdrukking van klassenongelijkheid. Het is een proces van vernieuwing van een buurt of stad op een manier waardoor deze duurder wordt. Hierdoor wordt het voor mensen met meer kapitaal uit hogere sociaaleconomische klassen aantrekkelijk om zich in de buurt of stad te vestigen of er te verblijven. Tegelijkertijd worden mensen uit lagere sociaaleconomische klassen met minder kapitaal weggedreven uit de buurt of stad. van de gemeente drijven steeds meer mensen de stad uit. Als mensen toch een woning proberen te vinden in Utrecht stuiten ze ook op problemen. Voor sociale huurwoningen zijn er wachtlijsten van gemiddeld elf jaar, er zijn torenhoge huurprijzen op de ‘vrije markt’ en kapitalisten kapitalisten Het huidige economische systeem waarin het behalen van winst en het opbouwen van kapitaal het doel is. De vrije markt, met de bijbehorende voortdurende groei, moet daarvoor zorgen. Dit gebeurt door middel van uitbuiting en gaat ten koste van onder andere arbeidsrechten, eerlijke verdeling van macht en welvaart, dierenwelzijn en het klimaat. kopen op grote schaal betaalbare woningen op. 

In Utrecht zijn er diverse bewonersinitiatieven waarbij mensen moedig protesteren tegen het rampzalige woonbeleid. Voorbeelden zijn bewoners van de Croeselaan en Zonstraat die, net als bewoners op andere plekken in Utrecht, protesteren tegen de herontwikkelingsplannen van projectontwikkelaars en de gemeente. BIJ1 is uiteraard een bondgenoot in deze strijd, want alleen mét de inwoners van de stad kunnen we de sociale cohesie en de solidariteit behouden. 

Een eerste stap in het oplossen van de wooncrisis is het reguleren van de woningmarkt. BIJ1 richt zich hierbij in de eerste plaats op de sociale huursector. Het vergroten van het aanbod van sociale huurwoningen is noodzakelijk om de stad weer bewoonbaar te maken voor alle Utrechters. Door de wooncrisis is er ook een radicale verandering nodig om ervoor te zorgen dat het aantal dak- en thuislozen afneemt. Huisvesting is immers een mensenrecht dat niet alleen beschikbaar moet zijn voor de hoogste bieder. 

BIJ1 stelt de volgende oplossingen voor om te zorgen dat iedereen prettig, betaalbaar en veilig kan wonen.

WONEN IS EEN BASISRECHT

1. Er worden meer sociale huurwoning gebouwd. Grond voor deze woningen komt onder andere beschikbaar door het actief verwerven van private grond door de gemeente.

2. Er worden voldoende betaalbare woningen gebouwd voor starters, studenten en jongeren die niet meer thuis willen en kunnen wonen. 

3. De gemeente gaat de verkoop van sociale huurwoningen door woningcorporaties tegen. Dit wordt onder andere gedaan door het rekken van de uitpondtermijn uitpondtermijn De termijn die gesteld wordt aan woningcorporaties waarna een huurwoning verkocht mag worden op de vrije markt. . 

4. Minstens 50% van de nieuwe woningen is bestemd voor de sociale huur. Van deze woningen wordt 30% beschikbaar gesteld voor kwetsbare groepen. Dit percentage kan verder worden verhoogd voor wijken waar in verhouding weinig sociale huurwoningen zijn. 

5. Het weigeren van een sociale huurwoning, bijvoorbeeld vanwege een ontoegankelijke omgeving of door maatschappelijke isolatie, mag geen invloed meer hebben op iemands urgentiestatus.

6. De gemeente gaat actiever op leegstand controleren en gaat bij constatering over tot beboeting. Bij deze controles wordt streng gelet op verborgen leegstand verborgen leegstand Een pand dat in feite leeg staat maar dat in ‘nep-gebruik’ is, bijvoorbeeld met een enkel schilderij in het raam als ‘kunstexpositie’. . Waar mogelijk wordt leegstand gevorderd en gebruikt voor (tijdelijke) bewoning.

7. De gemeente stopt met de verkoop van eigen grond aan derden. Daarnaast streeft het naar een sterke verduurzaming van gemeentelijke woningen. Op die manier krijgen huurders van gemeentelijke panden een langetermijnperspectief en wordt er voorkomen dat huizen worden uitgeleefd. Ook wordt voorkomen dat de panden worden verkocht aan de hoogste bieder die het maken van winst als doel heeft.

8. De gemeente gaat zo ruim mogelijk gebruik maken van onteigeningswetgeving onteigeningswetgeving De mogelijkheid om eigendom van particulieren aan de overheid over te dragen. Onteigening is alleen mogelijk in het algemeen belang en onder strenge wettelijke voorwaarden, omdat eigendom een belangrijk recht is. Bij onteigening heeft iemand recht op een complete schadeloosstelling.. Zo heeft het meer zeggenschap over wat er in de gemeente gebeurt met betrekking tot bebouwing of ander grondgebruik. 

9. De opkoopbescherming opkoopbescherming Een bescherming die ervoor zorgt dat in gewilde gebieden huizen niet zomaar kunnen worden opgekocht voor de verhuur. Op die manier blijven meer koopwoningen beschikbaar voor mensen die er zelf in gaan wonen. treedt per direct in werking. Zo kunnen beleggers goedkope en middeldure koopwoningen niet meer zomaar opkopen om ze vervolgens te verhuren.  

10. De gemeente gaat eisen stellen aan verhuurders. Er komt een verhuurdersvergunning verhuurdersvergunning Een vergunning die moet worden aangevraagd door een verhuurder om een pand te kunnen verhuren. Dit geldt alleen als de gemeente eerdere misstanden heeft geconstateerd waar de verhuurder verantwoordelijk voor wordt gehouden, zoals discriminatie van huurders, overbewoning of illegaal kamerverhuur. Er is geen noodzaak voor een verhuurdersvergunning als een verhuurder de regels nakomt. in de Algemene Plaatselijke Verordening. Daarmee kan de gemeente – ook zonder klachten van individuele huurders – optreden tegen verhuurders die discrimineren, intimideren en de regels niet naleven. 

11. Vakantieverhuur via platformen zoals Airbnb of Booking.com wordt actief tegengewerkt. Dit verschijnsel zorgt ervoor dat minder Utrechters een woning kunnen krijgen. Ook leidt het tot gentrificatie, omdat huizenprijzen stijgen in wijken waar veel is. 

12. Binnen de gemeente Utrecht wordt het verbod op kraken kraken Het bewonen van leegstaande panden of ongebruikte grond, zonder dat er toestemming is van de eigenaar. door de veiligheidsdriehoek niet gehanteerd. Ontruimingen worden niet toegepast. Eigenaren van panden worden geïnformeerd over mogelijke oplossingen, zoals een gebruiksovereenkomst tussen de eigenaar en krakers. Het doen van aangifte wordt daarnaast ontmoedigd. 

13. Het Huurteam Utrecht – dat huurders helpt bij problemen met hun huurwoning of de verhuurder – wordt uitgebreid. Zo kan het team meer huurders ondersteunen. Met campagnes wordt aan meer bewoners bekend gemaakt dat het Huurteam hen kan helpen met problemen over huurwoningen en verhuurders. 

14. De gemeente pakt racisme en discriminatie op de woningmarkt harder aan. Dit wordt actief gehandhaafd door het inzetten van mystery guests en het invoeren van verhuurdersvergunningen. 

15. De gemeente spreekt onderwijsinstellingen aan op hun verantwoordelijkheid voor het huisvesten van internationale studenten. Het is onverantwoord om internationale studenten aan te trekken zonder hun huisvesting te kunnen bieden. 

STOP DE GENTRIFICATIE

1. De gemeente gaat het huidige racistische en klassistische gentrificatiebeleid tegen. Woningen worden niet meer gesloopt zonder steun van een expliciete meerderheid (>70%) van de bewonerscommissie. Zo wordt voorkomen dat gemeenschappen onnodig worden ontwricht.

2. De gemeente voert actief een degentrificatiebeleid degentrificatiebeleid Het proces dat gentrificatie tegengaat. uit. In plaats van dure woningen te bouwen in armere wijken, wordt de bouw van sociale huurwoningen in dure wijken gestimuleerd. Hierdoor ontstaat er een eerlijke verdeling van het woningaanbod in Utrecht. 

3. Er wordt geen onderscheid gemaakt bij het opknappen en onderhouden van wijken. Kwetsbare buurten hebben net zo veel recht op recreatie, bereikbaarheid en groen als duurdere wijken. Een vitale woonomgeving is essentieel voor het welzijn in de buurt. Het opknappen van een wijk mag niet leiden tot huurstijgingen. 

4. Bij de sloop van gebouwen wordt het recht op terugkeer van de oorspronkelijke bewoners altijd gewaarborgd. Tijdens de sloop wordt hun passende (tijdelijk) vervangende woonruimte aangeboden in de buurt. De bewoners hebben het recht om terug te keren naar de nieuwe woningen zonder dat er sprake is van een huurstijging. 

5. Bij het verbouwen van (leegstaande) panden biedt de gemeente ruimte aan bewonersinitiatieven of innovatieve woonvormen.

6. De gemeente stimuleert lokale wooncorporaties om zich democratisch te organiseren. Bewoners krijgen hierdoor direct invloed op het beleid van de corporaties en meer zeggenschap over hun eigen woningen. Het bouwen en beheren van woningen wordt weer de kerntaak van de corporaties. Het maken van winst wordt tegengegaan.

7. Huurders krijgen op buurtniveau toegang tot een platform van onafhankelijke deskundigen met betrekking tot pandverwaarlozing. Voor zaken zoals voortdurende schimmel- of vochtproblematiek kunnen huurders bij dit platform terecht. Buurtcentra gaan hierin een belangrijke rol spelen.

8. Het personeelsbestand van woningcorporaties, inclusief het middenmanagement en managementteam, wordt een afspiegeling van de samenleving. De gemeente zorgt ervoor dat diversiteit en representatie een topprioriteit wordt binnen woningcorporaties.

RUIMTE IN DE STAD

1. Utrecht is en blijft een ‘open stad’ met voldoende ruimte voor culturele vrijplaatsen vrijplaatsen Een gebouw of terrein dat door een werk-, woon- of culturele gemeenschap zelf wordt vormgegeven. . Er blijft ruimte voor kunstenaars in lege bedrijfspanden, scholen, of andere woningen die niet geschikt zijn voor gezinnen. 

2. Buurten worden weer zelfvoorzienend. Er wordt gestreefd naar beschikbaarheid van buurtwinkels, bibliotheken, buurthuizen, jeugdhonken, verenigings- en sportruimten, kinderspeelplaatsen en plekken waar ouderen kunnen samenkomen. Er worden meer ontmoetingsplaatsen voor ouderen en eenzame alleenwonenden gecreëerd. Buurten krijgen meer autonomie in het opzetten en onderhouden van deze voorzieningen.

3. Culturele iconen van de stad worden behouden en worden meegenomen in nieuwe plannen voor gebiedsontwikkeling. Een cultureel icoon dat moet worden behouden is muzikaal centrum ‘dB’s’. De eigenaar van het gebouw waarin dB’s is gevestigd dient financiële en organisatorische zorg te dragen voor het behoud van het muzikale centrum. De gemeente ziet hierop toe. 

4. Er komen meer mogelijkheden voor woongroepen, centraal wonen centraal wonen Een vorm van gemeenschappelijk wonen waarbij bewoners bewust kiezen om met elkaar te wonen, de huishoudens over een zelfstandige woning of wooneenheid beschikken en waarbij ze gemeenschappelijke voorzieningen en ruimten met elkaar delen. en andere niet-gebruikelijke woonvormen. Dit kan via zelfbeheer of via bestaande (democratische) woningcorporaties. Hierbij wordt in de gaten gehouden dat deze huizen niet misbruikt worden om de woningnood ondeugdelijk op te lossen. Ook mag dit geen negatief effect hebben op woonwagenbewoners.

5. De gemeente zorgt ervoor dat kwetsbare groepen mensen ook in een woonwijk kunnen wonen. De gemeente stimuleert initiatieven, zoals gemengd wonen gemengd wonen In gemengde woonprojecten wonen reguliere huurders of studenten samen met bijvoorbeeld ex-dak- en thuislozen, jongeren met een lichte verstandelijke beperking of met mensen die psychisch kwetsbaar zijn. , die dit samenwonen mogelijk maken.

BETAALBAAR WONEN WORDT WEER DE NORM 

1. De middeninkomens moeten betaalbaar kunnen huren. Deze groep is nu overgeleverd aan de gruwelen van de vrije markt. Daardoor zijn veel mensen ongeveer de helft van hun inkomen kwijt aan huur. De gemeente neemt het voortouw in het reguleren van de vrije huursector, waardoor de huren omlaag kunnen.

2. Bij het afgeven van bouwvergunningen door de gemeente worden toegankelijkheid en duurzaamheid bepalende factoren. Ook worden afspraken over de prijzen van (huur)huizen per vierkante meter duidelijk vastgelegd. Dit zorgt voor duidelijkheid en voorkomt onevenredige prijzen voor huizen, zoals op de Wilhelminawerf en de Merwedekanaalzone. 

3. De gemeente zorgt ervoor dat huurders in Utrecht de afvalstoffenheffing en de rioolheffing in termijnen kunnen betalen. Zo worden mensen ontlast die niet de financiële ruimte hebben om deze kosten in een keer te betalen.

4. De gemeente versoepelt en verduidelijkt de voorwaarden om in aanmerking te komen voor kwijtschelding van de afvalstoffenheffing en rioolheffing. Indien nodig biedt de gemeente administratieve ondersteuning aan mensen die hiervoor in aanmerking komen. 

5. Er wordt een ‘APK-keuring’ ingevoerd in de vrije sector om de kwaliteit van woningen te toetsen en te waarborgen. Bovendien komt er een onafhankelijk meldpunt voor klachten en misstanden waar huurders in de vrije sector terecht kunnen. Hier kunnen ze hun huisbaas aansprakelijk houden voor achterstallig onderhoud, onveiligheid, intimidatie en andere misstanden.

6. De gemeente voert een verhuurvergunning met kwalificatie-eisen in om huurders te beschermen tegen kwaadwillende verhuurders.

7. Utrecht gaat er alles aan doen om tijdelijke huurcontracten te voorkomen. Vaste huurcontracten wordt weer de norm.  

TOEGANKELIJK WONEN 

1. De gemeente zet een fonds op voor het verduurzamen en het toegankelijk maken van woningen.

2. De gemeente zorgt ervoor dat zoveel mogelijk bestaande woningen geschikt worden gemaakt voor mensen met een beperking. Het VN-verdrag Handicap VN-verdrag Handicap Het VN-verdrag inzake rechten van personen met een handicap, een sinds 2016 geldend verdrag waarmee de Nederlandse staat heeft toegezegd de situatie van mensen met een beperking zo te verbeteren dat zij volwaardig mee kunnen doen in de samenleving. is hierin het uitgangspunt.

3. Alle nieuwbouwwoningen moeten zowel binnenshuis als buitenshuis toegankelijk zijn voor rolstoelgebruikers en moeten bewoonbaar zijn voor mensen met een beperking

4. Bij de bouw en toewijzing van woningen moet nadrukkelijk rekening worden gehouden met de sensorische behoeften van bewoners. Dit kan door neurodivergente neurodivergente De van nature aanwezige verschillen en variaties in het menselijk brein, wat betreft sociale vaardigheden, leercapaciteit, aandacht, stemming en andere mentale functies die afwijken van de norm. Voorbeelden van neurodivergentie (afwijkingen van de norm) zijn autisme (ASS), AD(H)D, een bipolaire stoornis, dyslexie, syndroom van Gilles de la Tourette, een aangeboren spraakstoornis, hersenletsel, schizofrenie, obsessieve-compulsieve stoornis en diverse persoonlijkheidsstoornissen. mensen voorrang te geven op woningen in rustige wijken en aanvullende geluidsisolatie te vergoeden.

5. Toegankelijke woningen worden beschikbaar voor alle mensen die vanwege hun beperking een toegankelijke woning nodig hebben. Er wordt geen minimumleeftijd voor bewoners gesteld.

NIEMAND OP STRAAT

1. Het is onacceptabel dat mensen leven zonder dak boven hun hoofd. De gemeente realiseert per direct voldoende gratis opvangplekken voor dak- en thuislozen. Dit geldt ook voor zelfredzame dak- en thuislozen. Hierbij is individuele privacy een topprioriteit. Bestaande projecten zoals ‘Housing First’, waarbij dak- en thuislozen intensief worden begeleid en worden voorzien van een woning, worden tot norm gemaakt en verder uitgebreid. 

2. De gemeente heeft afspraken met woningcorporaties over het beschikbaar stellen van sociale huurwoningen aan mensen die uitstromen uit opvanginstellingen of andere vormen van beschermd wonen. De gemeente ziet erop toe dat deze afspraken worden nageleefd. 

3. Wanneer er sprake is van een betalingsachterstand mogen inwoners niet worden afgesloten van elektriciteit, gas, water, internet of andere basisrechten. In dergelijke gevallen treedt de gemeente op als bemiddelaar tussen de bewoner en het toeleveringsbedrijf.

4. De gemeente respecteert het recht van Roma en Sinti om in woonwagens te wonen. Daarnaast wordt er actief en ruimhartig meegewerkt aan het creëren en faciliteren van woonlocaties voor hen.

5. Er wordt woonruimte gereserveerd voor statushouders. Ook is er ruimte beschikbaar voor mensen die met spoed een andere woning nodig hebben, zoals voor mensen die mishandeld worden. 

6. De gemeente ondersteunt initiatieven, zoals Kamers met Aandacht, die kwetsbare jongeren aan een woonruimte helpen en hen helpen zelfstandig te worden. 

WONINGEN WORDEN DUURZAAM 

1. In 2030 is 100% van alle koop- en huurwoningen hoogwaardig geïsoleerd. De gemeente schrijft daarvoor middelen en bindende doelen voor aan woningcorporaties en verhuurders. De gemeente garandeert dat mensen met lagere inkomens niet voor de kosten opdraaien.

2. In 2030 zijn alle huurwoningen naar minimaal energielabel B gerenoveerd. Huurders mogen niet voor de kosten van de renovaties opdraaien. Nieuwbouwwoningen hebben direct minimaal energielabel B. De gemeente legt hier nadruk op in haar klimaatbeleid.

3. Groene daken Groene daken Een vorm van dakisolatie met planten op het dak. met zonnepanelen wordt de norm voor alle nieuwbouw en reeds bestaande gebouwen. Zo wordt overtollig water opgevangen, wordt er gezorgd voor verkoeling in de hitte, wordt de biodiversiteit biodiversiteit De diversiteit van flora en fauna binnen een bepaald ecosysteem. vergroot en wordt duurzame energie opgewekt.
   
   
4. In 2030 zijn alle gebouwen, waarvan het mogelijk is, van het aardgas gehaald. Dit is in tegenstelling tot het landelijk klimaatakkoord, waar dit pas in 2050 geldt. Zo lang kan er niet gewacht worden.

LEEGSTAND IN DE BINNENSTAD 

1. De binnenstad kampt al met leegstand en dit is door de pandemie toegenomen. De gemeente moet kleine ondernemers ondersteunen om zich in de binnenstad te vestigen. Het is onacceptabel dat de gemeente vooral sympathiseert met vastgoedeigenaren en winst centraal stelt. Hierdoor staat de levendigheid van de binnenstad niet centraal, maar wordt geld boven mensen gesteld. Eigendom van winkelpanden door de gemeente wordt nagestreefd. 

2. Kleine ondernemers worden in staat gesteld om de winkelpanden in de binnenstad waarin zij gevestigd zijn op afbetaling op te kopen.