BIJ1 staat voor een inclusieve samenleving, waarin mensen met een beperking, chronische ziekte en/of neurodivergentie volledig deel uitmaken van de maatschappij. In Nederland zijn er meer dan 3 miljoen mensen met een beperking. Dit zijn bijvoorbeeld auditieve beperkingen zoals doofheid of slechthorendheid, visuele beperkingen zoals blindheid en lichamelijke beperkingen zoals verlammingen en amputaties. Ook chronische ziektes zoals diabetes of reuma, neurodivergentie zoals autisme of AD(H)D en psychische kwetsbaarheden zoals depressie of angststoornissen zijn hier een voorbeeld van.
Om de samenleving voor iedereen toegankelijk en inclusief te maken, is het belangrijk om een onderscheid te maken tussen de medische en sociale modellen van beperking. Deze termen onderscheiden wat daadwerkelijk een beperking is: iemands medische conditie die ervoor zorgt dat mensen beperkt worden in hun handelen of de maatschappij die daar geen rekening mee houdt. Bij het medische model wordt de beperking gezien als afwijking van de norm en wordt dit middels hulpmiddelen en individuele aanpassingen zo klein mogelijk gemaakt. Het sociale model stelt dat factoren in de samenleving, zoals de toegankelijkheid van gebouwen of het openbaar vervoer, de beperking daadwerkelijk beperkend maken.
Door speciale woonvormen, scholen, vervoer en werk wordt Nederland niet toegankelijker. Mensen met een beperking, chronische ziekte en/of neurodivergentie worden zo juist buiten de samenleving gehouden, waardoor de reguliere samenleving ontoegankelijk blijft en er geen noodzaak is om dit aan te passen. Mensen met een beperking, chronische ziekte en/of neurodivergentie moeten volwaardig mee kunnen doen en bij kunnen dragen aan de reguliere samenleving. Dit kan alleen in een toegankelijke maatschappij. Daarom pleit BIJ1 voor de volgende punten.
- De gemeente stelt prioriteit aan de agenda ‘Utrecht voor iedereen toegankelijk’ en volgt altijd het VN-verdrag Handicap.
- Ieder nieuw te bouwen object of gebouw in de openbare ruimte dient, naar de mate van het VN-verdrag Handicap, toegankelijk te zijn. Ervaringsdeskundigen worden van begin tot eind in het proces betrokken en hebben een belangrijke stem in de keuzes die worden gemaakt.
- De gemeente verankert ervaringsdeskundigheid in het beleid. Zij vertellen welke problemen zij ervaren om zo werkelijke toegankelijkheid te creëren.
- Alle moderne overheidsgebouwen in Utrecht, zoals het gemeentehuis, dienen volledig toegankelijk te zijn. Oude gebouwen worden zoveel mogelijk toegankelijk gemaakt met behulp van, onder andere, (stoel)liften en het verwijderen van drempels.
- Openbare toiletten in de gemeente zijn toegankelijk en gratis, ook voor mensen die gebruik maken van een (elektrische) rolstoel. De gemeente stimuleert een netwerk aan publiekelijk toegankelijke toiletten in horeca, (fietsen)stallingen en kantoren.
- Er dienen voldoende drinkwatertappunten beschikbaar te zijn in de openbare ruimte. Dit wordt beheerd door de gemeente.
- Communicatie vanuit de gemeente dient voor iedereen toegankelijk te zijn. Informatie, audiovisuele boodschappen en brieven die de gemeente stuurt worden in begrijpelijke taal, op B1-taalniveau, gemaakt of geschreven.
- Haltes voor het openbaar vervoer dienen goed op hoogte te zijn zodat een rolstoelgebruiker kan in- of uitstappen. Nieuwe haltes worden conform deze norm aangelegd en bestaande worden aangepast.
- Aanvullend openbaar vervoer is betaalbaar, van goede kwaliteit, stipt en bij voorkeur in handen van de gemeente of het OV-bedrijf. Dit valt wel onder de taxi-cao. Goede arbeidsomstandigheden voor chauffeurs is een pré voor selectie van de uitvoerder.
- In de stad dienen geleidelijnen aanwezig te zijn ten behoeve van slechtziende mensen. Deze dienen niet geblokkeerd te worden.
- In alle openbare gebouwen, zoals het gemeentehuis, moet er een ringleiding zijn voor slechthorende mensen.
- Bij de aanleg of renovatie van infrastructuur wordt het belang van mensen met een beperking zwaar meegewogen. Ontoegankelijkheid wordt zo veel mogelijk vermeden.
- De gemeente doet onderzoek naar de ervaringen van discriminatie en negatieve bejegening van mensen met een beperking, chronische ziekte en/of neurodivergentie in Utrecht.
- Er komt concreet beleid om validisme tegen te gaan. Zo komen er trainingen over de beginselen en normen van het VN-verdrag Handicap. Deze worden gegeven aan overheidspersoneel, rechters en advocaten, architecten, ontwikkelaars, onderwijspersoneel en anderen die te maken hebben met beleid en ondersteuning van mensen met een beperking, chronische ziekte en/of neurodivergentie. De regionale meldpunten voor discriminatie worden actiever op het gebied van deze vorm van discriminatie.
- De gemeente subsidieert gastlessen van ervaringsdeskundigen op het gebied van beperkingen, chronische ziektes en/of neurodivergentie op onderwijsinstellingen. Zo neemt onwetendheid en schaamte bij kinderen, jongeren en volwassenen met een beperking af en werken we actief toe naar een samenleving die wel toegankelijk en inclusief is.
- De oversteekduur van verkeerslichten wordt langer voor mensen met een lagere beweegsnelheid. Hiervoor krijgen ze een vertragingsknop. Alle verkeerslichten worden gebruiksvriendelijk gemaakt voor mensen met een visuele beperking.
- Informatie in het publieke domein wordt beschikbaar gemaakt in braille.
- Bij alle overheidsgebouwen worden zintuigelijke prikkels zo veel mogelijk verminderd, bijvoorbeeld door rekening te houden met de akoestiek en verlichting.
- Bij de bouw van nieuwe scholen wordt er rekening gehouden met sensorische verschillen. Bestaande scholen worden waar mogelijk hierop aangepast, bijvoorbeeld door rekening te houden met de akoestiek en verlichting.